فیزیک، فرسایش و حفاظت خاک
الهه کرمی؛ شجاع قربانی دشتکی؛ بیژن خلیلی مقدم
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی بر فرسایشپذیری خاک در بخشی از حوزه آبخیز زاینده رود بوده است. بدین منظور، برخی از ویژگیهای خاک شامل توزیع اندازه ذرات خاک، درصد سنگریزه، جرم ویژه ظاهری، نفوذپذیری نیمرخ خاک، کد ساختمان و کد نفوذپذیری، ماده آلی، کربنات کلسیم، میانگین وزنی قطر خاکدانه و مقاومت برشی لایه سطحی خاک ...
بیشتر
هدف از این مطالعه بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی بر فرسایشپذیری خاک در بخشی از حوزه آبخیز زاینده رود بوده است. بدین منظور، برخی از ویژگیهای خاک شامل توزیع اندازه ذرات خاک، درصد سنگریزه، جرم ویژه ظاهری، نفوذپذیری نیمرخ خاک، کد ساختمان و کد نفوذپذیری، ماده آلی، کربنات کلسیم، میانگین وزنی قطر خاکدانه و مقاومت برشی لایه سطحی خاک اندازهگیری گردید. فرسایشپذیری خاک با استفاده از یک دستگاه شبیهساز باران جهت اعمال بارندگی با شدت (mm h-1) 30 به مدت 30 دقیقه در پلاتی با مساحت m225/0 و شیب 9% در دو کاربری مرتع و مرتع تخریب شده اندازهگیری گردید. تجزیه آماری در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گردید که در آن تاثیر بافت و تغییر کاربری اراضی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد کلاس بافت خاک تاثیر معنیداری بر فرسایشپذیری خاک در سطح احتمال 5 درصد نداشته و تغییرات فرسایشپذیری منطقه تحت تاثیر کاربری اراضی بوده است. میانگین فرسایشپذیری خاک در کاربری مرتع 05/0 (ton h MJ-1 mm-1) و در مرتع تخریب شده 09/0 (ton h MJ-1 mm-1) به دست آمد. براساس نتایج به دست آمده از توابع انتقالی مربوط به هر کاربری مشاهده شد که ذرات رس و شن درشت (86/0R2=) در کاربری مرتع و مقاومت برشی لایه سطحی و کد نفوذپذیری (90/0R2=) در کاربری مرتع تخریب شده در سطح 5 درصد نسبت به سایر ویژگیهای خاک برای توجیه رفتار فرسایشپذیری خاک مناسبتر میباشند.
مریم جمشید صفا؛ بیژن خلیلی مقدم؛ سیروس جعفری؛ شجاع قربانی دشتکی
چکیده
هدف از این پژوهش، امکان سنجی استفاده از فیلترکیک به عنوان یکی از پسماندهای کشت و صنعتهای نیشکرخوزستان برای تولید مالچ سازگار با محیط زیست میباشد. بدین منظور آزمایشهایفاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد که عاملها شامل نوع مالچ (5 نوع مالچ آلی و مالچ نفتی) و ضخامت (در یک و دو لایه) است. در این مطالعه از فیلترکیک و خاک رسی منطقه ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، امکان سنجی استفاده از فیلترکیک به عنوان یکی از پسماندهای کشت و صنعتهای نیشکرخوزستان برای تولید مالچ سازگار با محیط زیست میباشد. بدین منظور آزمایشهایفاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد که عاملها شامل نوع مالچ (5 نوع مالچ آلی و مالچ نفتی) و ضخامت (در یک و دو لایه) است. در این مطالعه از فیلترکیک و خاک رسی منطقه الباجی اهواز به عنوان مواد اولیه مالچ و شن روان به عنوان بستر واقعی استفاده شده و از طریق آزمایشهای آزمون و خطا، مقادیری مشخص از مواد اولیه را در مقداری آب حل نموده و سوسپانسیون حاصل روی بستر شن روان پاشیده شد.میزان مقاومت برشی، مقاومت فروروی، دگر چسبی و اصطکاک سطحی خاک، فرسایش پذیری خاک به ترتیب به وسیله پره برشی، فروسنج، دستگاه اندازهگیری مقاومت برشی لایه رویین خاک(دستگاه ژانگ)، تونل باد اندازهگیری گردید. نتایج این پژوهش نشان داده است که اختلاف معنی داری (در سطح یک درصد) در میزان مقاومت برشی مقاومت فروروی بین انواع مالچها در لایههای مختلف وجود دارد. اما به دلیل حساسیت کم، دستگاه ژانگ اثر دگرچسبی و زاویه اصطکاک داخلی مالچ ها معنی دار نگردیده است. در این پژوهش، مالچ شماره 1 با ترکیب 50 گرم رس و 150 گرم فیلترکیک، به دلیل داشتن مقاومت برشی و فروروی مناسب، بهترین ترکیب مالچی نسبت به دیگر مالچهای تولید شده تشخیص داده شده، که میتوان از آن برای استفاده در تثبیت عرصه شنزار کمک گرفت.